Hoe vervuilend is AI echt?
We zien het niet. We ruiken het niet. En toch is het er: de uitstoot van kunstmatige intelligentie. Waar een vliegtuig brullend opstijgt, een koe methaan laat ontsnappen en een auto benzinedampen uitstoot, werkt AI geruisloos in de cloud. Op het eerste gezicht lijkt het een schone technologie, maar er zijn ook mensen die beweren dat dit gigantisch veel water en energie slurpt met datacenters vol servers die dag en nacht draaien. Maar is het net zo erg als vliegen? Hoe vervuilend is AI nu echt?
We zijn gewend geraakt aan het gemak van AI: teksten genereren, e-mails opstellen, social media beheren, foto’s laten bewerken, of zelfs hele marketingstrategieën laten uitdenken. Maar wat kost dat onze planeet, vergeleken met meer tastbare vervuilers? Laten we die vraag onder de loep nemen.
AI: Slim, maar dorstig en hongerig
Elke keer dat jij een vraag stelt aan een AI-model zoals ChatGPT, worden er duizenden berekeningen uitgevoerd op grote servers. Dat kost stroom. Niet veel per chat, maar bij grootschalig gebruik telt alles op. De grootste klap voor het milieu zit echter niet in het gebruik, maar in de training van deze modellen: maandenlang draaien op enorme GPU-clusters, gevoed door miljarden datapunten.
Het trainen van een AI-model zoals GPT-3 veroorzaakte een uitstoot van ongeveer 284.000 kilogram CO₂ – vergelijkbaar met de jaarlijkse uitstoot van 140 benzineauto’s of meer dan 1.000 korteafstandsvluchten.
Gelukkig is het dagelijks gebruik veel zuiniger.
Vlees, auto en vliegen: Hoe verhouden die zich?
Om de impact van AI in perspectief te plaatsen, vergelijken we het met drie andere veelvoorkomende bronnen van CO₂-uitstoot:
- Vleesconsumptie
- Autorijden
- Vliegtuigreizen
Deze zijn zichtbaar, tastbaar, cultureel ingebed én structureel onderdeel van ons gedrag. Maar zijn ze écht zwaarder dan AI?
Cijfers op een rij: Jaarlijkse CO₂-uitstoot per activiteit
| Activiteit | Gemiddelde CO₂-uitstoot per jaar | Omgerekend naar… |
|---|---|---|
| Dagelijks AI-gebruik (30 min/dag) | ~30 kg CO₂ | Een gloeilamp 24/7 aan laten staan |
| Trainen van één AI-model | 284.000 kg CO₂ | > 1.000 retourvluchten Amsterdam–Barcelona |
| Autorijden (15.000 km/jaar) | ± 3.000 kg CO₂ | 12x zoveel als vlees eten of 100x dagelijks AI |
| Vlees eten (gemiddeld NL dieet) | ± 1.200–2.000 kg CO₂ | ± 4 retourtjes Amsterdam–Rome |
| 1 retourvlucht Amsterdam–Barcelona | ± 520 kg CO₂ per persoon | 17x de uitstoot van een jaar lang dagelijks AI |
Wat leren we hiervan?
Dagelijks AI-gebruik is verrassend bescheiden vergeleken met de impact van vleesconsumptie, autorijden en vliegen. De uitstoot van één enkele vlucht naar Spanje staat gelijk aan 17 jaar dagelijks chatten met AI. En wie dagelijks vlees eet, veroorzaakt jaarlijks 40 tot 60 keer meer uitstoot dan iemand die dagelijks met AI werkt.
Toch is het belangrijk AI niet te idealiseren. De energieconsumptie van datacenters groeit snel – en daarmee de vraag naar stroom en koeling. Volgens het International Energy Agency (IEA) kan AI en dataverkeer tegen 2030 verantwoordelijk zijn voor 8% van het wereldwijde stroomverbruik.
Wat kun jij als gebruiker doen?
Hoewel je niet direct invloed hebt op hoe een AI-model getraind wordt, heb je wél controle over hoe en waarvoor je het inzet. Hier enkele concrete tips om je digitale voetafdruk te verkleinen:
- Gebruik AI bewust.
Stel gerichte vragen, voorkom eindeloos fine-tunen. - Beperk herhaald gebruik.
Eén krachtige prompt is beter dan vijf vage. - Gebruik AI voor duurzame doelen.
Zoals permacultuurplannen, ecologische blogs of het promoten van slow travel. - Werk samen met groene platforms.
Kies voor tools die draaien op hernieuwbare energie of CO₂-compensatie toepassen. - Vervang vervuilende acties.
Laat AI je helpen om minder te vliegen, plantaardiger te eten of efficiënter te reizen.
AI als hefboom voor vergroening
De grootste winst zit in hoe we AI inzetten. Als het een middel wordt om juist CO₂-uitstotende processen te vervangen of verduurzamen – denk aan minder woon-werkverkeer, efficiëntere logistiek, slimmere energieoplossingen – dan kantelt de balans. Dan wordt AI geen extra belasting, maar een slimme groene hefboom.
Technologie is nooit neutraal. Maar met bewust gebruik, kan het wél bijdragen aan de regeneratie van onze planeet.
Wil jij AI slim én duurzaam inzetten voor jouw bedrijf of project?
Ik help bewuste ondernemers en duurzame initiatieven om AI op een milieuvriendelijke manier in te zetten. Van contentcreatie en SEO tot slimme automatisering: ik zorg dat jouw digitale footprint klopt met je missie.
Duurzaam denken. Efficiënt werken. Groeien met betekenis.
Neem contact op voor een gratis kennismaking. Samen vergroenen we jouw digitale wereld.
