Waarom Gen Alpha maar 11 jaar krijgt

Posted on by

De zin en onzin van generatieverschillen

Iedere generatie heeft zo zijn specifieke kenmerken, volgens sociologen en marketeers. En als virtueel assistent uit de Gen X-generatie heb ik er ook veel belang bij om te weten hoe je zo vruchtbaar mogelijk met verschillende generaties kunt samenwerken. Ik vroeg me af waarom Gen Alpha maar 11 jaar krijgt, in plaats van 15 jaar, zoals de andere generaties. En hangt het welzijn van de wereld aan een zijden draadje vanwege de slonzigheid van de patatgeneratie? Lees hieronder over de zin en onzin van generatieverschillen.

Geen universele standaard

Belangrijk om te weten: generaties zijn geen exacte wetenschap. Ze zijn eerder gereedschappen om brede maatschappelijke trends te beschrijven. Onderzoekers, marketeers en media gebruiken iets andere definities, en de grenzen zijn fluïde. Kortom: ook al kun je niet alle mensen uit hetzelfde geboortejaar op een hoopje gooien, door trends te zien kun je wel je marketing hierop afstemmen.

Hieronder vind je een overzicht van de generaties vanaf 1900, met per generatie puntsgewijs de interessante marketinggebieden. Deze lijst helpt je als VA of contentmaker om je klantgerichtheid te verfijnen, zonder vast te lopen in labels.

Stille Generatie

De Stille Generatie (±1928–1945) kreeg die naam omdat ze opgroeide in crisistijd en oorlog, en bekendstond als loyaal, plichtsgetrouw en conflictmijdend. Ze spraken zich zelden openlijk uit over politiek of maatschappelijke kwesties. De naam verwijst naar hun terughoudende publieke stem, vooral vergeleken met de protesterende generaties die na hen kwamen. De meeste mensen uit deze generatie zijn gepensioneerd. Als je deze doelgroep wilt aanspreken, kun je de volgende kenmerken voor deze generatie in je achterhoofd houden:

  • loyale klanten, houden van vertrouwde merken
  • gevoelig voor service, betrouwbaarheid en traditionele waarden
  • waardevol voor marketing van zorg, reizen, nostalgie en familieproducten
  • een deel ervan is actief online, vooral via e-mail en Facebook
  • een deel ervan leest liever de krant of kijkt tv in plaats van social media.

Babyboomers

De babyboomers heten zo vanwege de explosie in geboortes na de Tweede Wereldoorlog. Tussen 1946 en 1964 kregen veel westerse landen te maken met een opvallende geboortegolf — een echte babyboom. De naam verwijst dus letterlijk naar die demografische piek. In tegenstelling tot de vorige generatie spreekt deze zich meer uit. Sociologen denken dat dit komt doordat ze meer maatschappelijke welvaart hadden, waardoor ze ruimte kregen voor idealen en zelfontplooiing.

Stap voor stap kreeg deze generatie ook bredere toegang tot hoger onderwijs, en massamedia vergrootten bewustzijn en stem. Daarnaast was er een opkomst van jeugdcultuur, popmuziek en seksuele revolutie, en als gevolg daarvan organiseerden ze zich massaal tegen oorlogen, racisme en autoriteit. Je merkte dit aan demonstraties, studentenprotesten, undergroundmedia en nieuwe kunst- en levensvormen. Denk ook aan de Dolle Mina’s uit 1970 in Nederland, als ludieke, strijdbare actiegroep voor vrouwenrechten. Als je deze doelgroep wilt aanspreken, kun je de volgende kenmerken voor deze generatie in je achterhoofd houden:

  • koopkrachtige doelgroep (bezit, pensioen, vrije tijd)
  • loyaal, maar ook nieuwsgierig naar innovatie
  • geïnteresseerd in gezondheid, reizen, luxe, duurzaamheid
  • een deel ervan is actief online, vooral via e-mail en Facebook
  • een deel ervan leest liever de krant of kijkt tv in plaats van social media.

Generatie X

Gen X kreeg zijn naam als verwijzing naar het onbepaalde, zoekende karakter van deze generatie. Kinderen uit deze generatie hebben als jongvolwassenen de economische onzekerheid en massawerkloosheid meegemaakt. De term werd populair door het boek Generation X: Tales for an Accelerated Culture (1991) van Douglas Coupland. Daarin stond ‘X’ voor een niet-gedefinieerde identiteit — een generatie zonder grote ideologie of massabeweging. Er is geen Gen W omdat de lettervolgorde pas achteraf werd bedacht. De term Generation X ontstond los van een alfabetisch systeem. Pas later volgden Millennials (ook wel Gen Y) en Gen Z, waarbij marketeers en media terugwerkend een logica toevoegden. De ‘X’ kwam dus eerst — het alfabet eromheen pas daarna. Generatie-indelingen zijn geen vaststaand feit, maar een verschuivend narratief. In de vorige eeuw werd deze generatie gecategoriseerd tussen 1959 en 1971, maar tegenwoordig valt hij tussen 1965 en 1980.

De Patatgeneratie

In de vorige eeuw viel ook de Patatgeneratie tussen 1971 en 1980. De term patatgeneratie werd in Nederland in de jaren ’80 gebruikt als licht spottende benaming voor jongeren die opgroeiden in welvaart, zonder oorlogstrauma’s of schaarste. Ze kregen alles wat hun hartje begeerde — inclusief patat op zaterdag. Het beeld was: gemak, consumptie, en weinig besef van offers of idealen.

Marketingtechnisch was de term niet bedoeld om doelgroepen te definiëren, maar hij weerspiegelde wél een mentaliteit die voor merken relevant werd. De patatgeneratie groeide op met keuzevrijheid, reclame op tv en snelle consumptie. Marketeers speelden daarop in met producten die gemak, comfort en plezier boden. Denk aan fastfood, gadgets, speelgoed, jeugdcultuur en later ook vrijetijdsbesteding. Kortom: patatgeneratie was geen marketingterm, maar een culturele typering die onbewust de commerciële toon zette van een nieuwe jeugdcultuur. Als je deze doelgroep wilt aanspreken, kun je de volgende kenmerken voor deze generatie in je achterhoofd houden:

  • brug tussen analoog en digitaal
  • verantwoordelijk voor gezin én ouders (sandwichgeneratie)
  • zoekt balans tussen werk en privé
  • gevoelig voor authenticiteit, kwaliteit, praktische oplossingen

Millennials (Generatie Y)

Millennials heten zo omdat ze rond het millennium volwassen zouden worden — dus rond het jaar 2000. Ze zijn geboren tussen 1981 en 1996 en velen waren tieners toen het millennium begon. De naam verwijst niet naar hun geboortejaar, maar naar het feit dat hun vormende jaren samenvielen met de eeuwwisseling.
Als jongvolwassenen hebben ze de opkomst van de digitale media meegemaakt. Ze maakten de val van de Berlijnse Muur (1989) en de opkomst van de Europese Unie bewust mee en groeiden op met het idee van een verenigd, grenzeloos Europa.

De toegang tot universiteit en hogeschool werd breder en normaler. Velen studeerden of begonnen aan hun loopbaan rond de crisis van 2008. Resultaat: hoge studieschulden, flexwerk, woningnood, uitgestelde gezinnen — de belofte van vooruitgang bleek niet vanzelfsprekend.
Door onzeker werk, klimaatstress en prestatiedruk zoeken veel Millennials naar zin, balans en betekenis. Ze vormen de kern van bewegingen rond duurzaamheid, mindfulness en alternatieve levensstijlen. Als je deze doelgroep wilt aanspreken, kun je de volgende kenmerken voor deze generatie in je achterhoofd houden:

  • digitaal vaardig, socialmedia-savvy
  • gevoelig voor levensdoelen en duurzaamheid
  • trouwt later, koopt later een huis, plant bewuster
  • beïnvloedbaar door influencers, podcasts, communities

Generatie Z

Gen Z heet zo omdat ze volgde op Generatie Y (de Millennials). De naam is gebaseerd op het alfabet: X → Y → Z. Het is een logische voortzetting van een reeks die pas na de naam “Gen X” is ontstaan. De letter Z werd gekozen toen men door wilde tellen, niet omdat het inhoudelijk iets betekent. En nee, Gen Z is allesbehalve betekenisloos, ondanks de neutrale letter.

Gen Z is juist bijzonder omdat het de eerste generatie is die volledig opgroeit in een wereld vol permanente crisis: klimaatverandering, pandemieën, sociale ongelijkheid en digitale overprikkeling vormen het normale uitgangspunt. Deze mensen zijn digitaal geletterd vanaf jonge leeftijd, maar ook uitgesproken kritisch, activistisch en gevoelig voor mentale gezondheid. Waar eerdere generaties vaak zochten naar persoonlijke groei, richt Gen Z zich opvallend collectief op systeemverandering, inclusiviteit en eerlijkheid. Haar kracht ligt niet in naïef idealisme, maar in scherp realisme. Deze jongeren weten dat de wereld niet af is, en laten dat luid en duidelijk horen. Als je deze doelgroep wilt aanspreken, kun je de volgende kenmerken voor deze generatie in je achterhoofd houden:

  • opgegroeid met social media, korte spanningsboog
  • visueel ingesteld (TikTok, YouTube, Instagram)
  • waardeert diversiteit, eerlijkheid, geestelijk welzijn
  • koopt via mobiel, reageert op trends en ‘challenges’

Generatie Alpha

Een kind van 6 leeft anders dan een puber van 15. Altijd al — daar heb je geen nieuwe generatiedefinitie voor nodig. Maar toch zijn er grote verschillen in hoe kinderen uit verschillende generaties opgroeien.
Het grootste verschil tussen Gen Alpha (2010–2021) en Gen Z is dat Gen Alpha vanaf geboorte volledig is ondergedompeld in een digitale, door algoritmes gestuurde wereld, terwijl Gen Z de overgang van analoog naar digitaal nog bewust heeft meegemaakt. Gen Z herinnert zich een tijd vóór smartphones en sociale media, Gen Alpha kent alleen een wereld mét schermen, spraakassistenten en AI. Waar Gen Z technologie leert gebruiken, groeit Gen Alpha ermee op. Het is hun natuurlijke omgeving. Dat beïnvloedt hun leerstijl, aandachtsspanne, sociale interactie en wereldbeeld fundamenteel anders.

Na 2020 kwam corona. Kinderen kregen thuisonderwijs, mondkapjes en Zoomfeestjes. Kinderen na 2021 groeien op in een andere realiteit.
Gen Alpha verschilt fundamenteel van Gen Z doordat ze vanaf de geboorte zijn ondergedompeld in een digitale realiteit die voelt als een verlengstuk van henzelf. Waar Gen Z technologie nog bewust leerde gebruiken, is het voor Gen Alpha vanzelfsprekend en intuïtief: ze swipen voor ze kunnen lezen en praten moeiteloos tegen AI. Informatie komt niet via boeken of zoeken, maar via algoritmes die hun aandacht sturen. De grens tussen online en offline vervaagt, net als de noodzaak om technologie te begrijpen, zolang het maar werkt. Daarmee ontstaat een generatie die anders leert, anders communiceert en anders waarneemt dan alles wat eraan voorafging. Meer info. Als je deze doelgroep wilt aanspreken, kun je de volgende kenmerken voor deze generatie in je achterhoofd houden:

  • eerste volledig digitale generatie (AI, voice, tablets vanaf jonge leeftijd)
  • merken beïnvloeden hun opvoeding en identiteit
  • ouders (meestal Millennials) zijn de beslissers
  • belangrijk voor speelgoed, educatie, games, familiebeleving

7. Generatie Beta

De kleinsten onder ons zijn geboren of moeten nog geboren worden. Ze komen terecht in de categorie Generatie Beta (±2022–2039). Maar let op: Gen Beta is nog grotendeels toekomstmuziek. Maar wie nu producten ontwikkelt voor baby’s, peuters of jonge kinderen, bouwt al aan een relatie met deze generatie.
Gen Beta is bijzonder omdat het de eerste generatie zal zijn die volledig opgroeit in een wereld gevormd door kunstmatige intelligentie, klimaatverandering en post-pandemisch denken. Niet als crisis, maar als uitgangspunt.

Waar eerdere generaties technologie leerden gebruiken of ermee opgroeiden, zal Gen Beta leven met technologie die hen analyseert, stuurt en voorspelt vanaf dag één. Ze zullen onderwijs krijgen dat deels wordt gegenereerd, verzorging die deels wordt geautomatiseerd, en beslissingen die deels worden genomen door systemen die ze niet hoeven te begrijpen. Gen Beta belichaamt de verschuiving van de mens als gebruiker naar de mens als gegevensbron en dat maakt hen sociologisch en ethisch uniek. Meer info.
Als je deze doelgroep wilt aanspreken, kun je de volgende kenmerken voor deze generatie in je achterhoofd houden:

  • groeit op in een post-pandemische wereld
  • omringd door AI, slimme apparaten en gepersonaliseerde technologie vanaf de wieg
  • ouders zijn vaak Millennials of Gen Z, bewust in opvoeding en consumptie
  • focus op welzijn, veiligheid, klimaat en inclusiviteit in producten en diensten
  • merken spelen in op educatie, ethische keuzes en hybride leeromgevingen

Wat moet je ermee als VA?

Generaties zijn hot. Marketeers, media en trendwatchers smullen van termen als Gen Z en Alpha.
Maar wie bepaalt die definities? En wat zegt het je als ondernemer of schrijver? Generaties worden vaak achteraf benoemd. Boomers, Gen X, Millennials, die indeling kwam pas jaren later, op basis van gedeelde ervaringen. Vandaag de dag wordt dat anders, omdat generaties al benoemd worden vóór ze volwassen zijn, alsof we het verhaal alvast willen schrijven. Als VA zie ik de verwarring toenemen, want moet ik me richten op Gen Alpha of Gen Z? Of op hun ouders? Of hun grootouders? De generatienamen zijn steeds vaker marketinglabels, geen uitdrukking van echte sociologische breuklijnen. Waar vroeger generaties werden benoemd op basis van gedeelde levensgebeurtenissen (zoals oorlog, wederopbouw, emancipatie), zien we nu steeds meer indelingen die leunen op:

  • technologische toegang (wel/geen smartphone)
  • mediavoorkeur (TikTok vs. Facebook)
  • koopgedrag en branding

Deze indelingen zeggen meer over hoe je mensen kunt segmenteren als consument, dan over wie ze werkelijk zijn als mens. De werkelijke verschillen tussen mensen onderling, zoals waarden, levenshouding en wereldbeeld, zijn vaak fluïde, cyclisch en contextafhankelijk. Niet te vangen in jaartallen of letters.
Met andere woorden: generatiedenken is een marketingconstruct, geen sociologische noodzaak. Doe er dus je voordeel mee.